برکت ماه مبارک رمضان، نه صرفا در نخوردن و نیاشامیدن، بلکه در تحقق "رمضان" است. "رمضان" در درجه اول، وضعیت خاص است، نه زمانی خاص. رمضان را می توان تابش نور شدید فیض الهی تعبیر کرد. و برترین نتیجه فیض الهی، اشراق و ادراک، از جمله درک حضور حق است. اولین کسی که به اوج درک رمضان و درک کامل حضور الهی دست یافت، پیامبر اکرم (ص) بود. زیرا ایشان در اثر انقلاب درونی و محو عرفانی به معرفتی رسیدند که منجر به دریافت دفعی قرآن کریم شد.ا ین رمضان پیامبر اسلام (ص) که در ماه رمضان رخ داد، این درس را برای مشتاقان دیگر باقی گذاشت که هر کسی می تواند رمضانی را در این ماه تجربه کند. بنابراین، ماه رمضان، یادآوری و فرصتی برای رسیدن به فیوض خاص الهی است. یکی از لوازم زمینه ساز تحول و رسیدن به فیض الهی در ماه رمضان، روزه است. از این منظر، روزه برنامه ای برای بهبودبخشی به ابعاد منشی انسان است که رنگ تعلق را از او می گیرد تا به سمت بی رنگی و ترک عادت رود.

موضوع مهم دیگر در رابطه با رمضان، شب قدر است. شب قدر مرکز ثقل رمضان و نقطه عطف زندگی انسان است. انسانی که به خودشناسی دست نیافته باشد، در شب ناآگاهی به سر می برد. شناخت قدر و منزلت خود و هستی منجر به درک قدر الهی می شود و باید در دل ظلمت و تاریکی موجود، به این قدر رسید.

رمضان، فضا و شرایط مورد نیاز برای رسیدن به قدر را مهیا می کند و به همین دلیل، قدر در دل رمضان جای گرفته است و رسیدن به قدر در راس اهداف این ماه است.

رمضان می تواند فرد را آماده جهش کند. کسی که در رمضان، عادت و وابستگی را ترک کرده است، برای این جهش مستعدتر است و چه بسا در این ماه به شب قدر خود دست یابد.

برگرفته از مقاله ای تحت عنوان «در رواق رمضان» ، فصلنامه آموزشی، پژوهشی فرهنگ آموزش، شماره 14، 1388.