روز جمعه پنجم آذرماه، خبر حادثه تلخ قطار تبریز – مشهد، دل هر شنونده و به ویژه  بینندگان صحنه های دلخراش این حادثه دردناک را به درد آورد. تجسم آنچه در حین حادثه رخ داده است؛ وقوع ناگهانی یک برخورد شدید، آتش سوزی و بسته شدن درهای قطار، بسیار تروماتیک و غیرقابل تحمل است. 

همه، اعم از مسئولین و اصحاب رسانه، بر تعداد افرادی که درگذشته  و یا مجروح شده اند متمرکز شده اند. متاسفانه آسیب فراتر از این است و حتی آنهایی که مجروح هم نشده اند و تنها شاهد این رخداد بوده اند در صورتی که خدمات روانشناختی لازم را دریافت نکنند احتمال ابتلا به اختلال استرس پس از ضربه (PTSD) را دارند؛ زخمی که دیده نخواهد شد و در صورت عدم توجه تخصصی به آن، سال ها این افراد را آزار خواهد داد.

مجموع مصاحبه ها و گزارش ها گویای اتفاق نظر در خصوص دلیل اصلی حادثه است: خطای انسانی.

بی شک دیر یا زود، مسئولین مستقیم حادثه محاکمه می شوند، و بعد از مدتی این پرونده ی تلخ نیز بسته خواهدشد.

 و این در حالی است که:

اول اینکه، در کشور عزیزمان، حادثه برخورد قطار، تنها محصول خطاهای انسانی در مرگ یکباره و تدریجی انسان ها نیست و 

دوم اینکه، برای کاهش و به حداقل رساندن عامل اصلی این رخدادها، یعنی خطای انسانی، به نظر می رسد برخوردی ریشه ای انجام نمی شود.

برخی از عوامل موثر بر خطاهای انسانی به ویژه در رخدادهایی مثل حادثه برخورد قطار عبارتند از:

-  عدم یا بهره گیری ناکافی از ارزیابی های روانشناختی طی فرایند جذب و استخدام کارکنان

-  فقدان و یا ناکافی بودن آموزش های ضمن خدمت برای افزایش کارآمدی کارکنان

-  فقدان و یا ناکافی بودن کنترل کیفیت و پایش های فرایندی

-  ناکافی بودن مهارت های روانشناختی کارکنان در زمینه هایی مثل: مهارت مقابله با استرس و هیجان های منفی، مهارت تصمیم گیری و حل مساله به ویژه در شرایط بحرانی

مسئول و مدیر ارجمند، نماینده محترم مجلس؛ 

از خود بپرسید: « برای پیشگیری از رخداد چنین وقایعی، تا چه حد مسئولانه و در حد کفایت، به امر پیشگیری و  آموزش تمرکز دارم؟»

شهروند گرامی؛

هر کدام از ما نقش هایی داریم که گاهی مستقیم و گاهی غیر مستقیم، نتیجه اقدامات و تصمیم هایمان اگر نگوییم با جان انسان ها، حداقل با کیفیت زندگی انسان ها گره خورده است.

از خود بپرسیم: «تا چه حد به حقوق دیگران فکر می کنم و در مقابل دیگران احساس مسئولیت دارم؟»

همه ما در مقابل رنج و درد انسان ها مسئولیم. بی شک هرچه حوزه عمل مرتبط تر و اختیارات بیشتر باشد، مسئولیت بیشتری متوجه افراد خواهد بود. 

فردا دیر است. همین امروز دوربین را به سمت خود برگردانیم و مسئولانه عمل کنیم.