يکي از اصلي‌ترين مولفه هاي بلوغ عقلاني و روحي، چه در سطح فردي چه در سطح اجتماعي، «توانايي گفت‌وگو»‌ است. در واقع بدون تقويت اين توانايي در يک جامعه، آرزوي توسعه آرزويي محال است.

گفت‌وگو يک توانايي محوري براي مبادله انديشه‌ها است که در آن هر طرف بايد دستکم ده ويژگي‌ داشته باشد تا در پايان، هر دو طرف از گفت‌وگو راضي باشند. اين توانايي‌ها عبارتند از: توانايي گوش دادن فعال (فقط نشنويم بلکه عميقاً گوش بدهيم)؛ توانايي سخن گفتن محترمانه؛ توانايي ابراز خويش يا سخن‌گفتن صادقانه (صاف و رو راست و بدون پيچيدگي سخن گفتن)؛ توانايي پذيرندگي و آموزندگي (به مثابه يک فرد عالم که نيازي به يادگيري از ديگران ندارد وارد ‌گفت‌وگو نشويم)؛ توانايي داشتن ذهني گشوده و باز نسبت به ديدگاه ديگران (حق را در انحصار خودمان ندانيم)؛ توانايي صبر در شنيدن و آرامش در بيان نظر؛ توانايي تعليق ذهني (گوش دادن بدون پيش‌داوري و توقف موقت دادن به باورهاي قبلي‌مان)؛ توانايي همدلي و جانبداري سازنده (به طرف مقابل فرصت و آرامش بدهيم تا مقصودش را به اندازه کافي توضيح بدهد)؛ توانايي جويندگي (همواره در جست‌وجوي دانستن بيشتر باشيم)؛ و توانايي ناظر بودن (خودآگاه بودن در طول گفت‌وگو، خود را فريب ندادن،‌ بر پچ‌پچ‌هاي دروني غلبه کردن).