ما در شب نا آگاهی قرار داریم. انسان را در این ظلمت قرار داده اند تا از ظلمت، خودش را به نور برساند. در این ظلمت و تاریکی است که ما باید به قدرشناسی (شناخت قدر خود و هستی) برسیم.

یعنی باید از ظلمت به سوی نور حرکت کنیم (من الظلمات الی النور). اگر در روشنایی چراغ ببینیم که هنر نیست. هنر این است که در ظلمت (تاریکی شب) بتوانیم گمشده خود را پیدا کنیم. یعنی راهمان به سمت نور را بیابیم. 

آنچه در عالم هستی وجود دارد قدر و منزلتی دارد و قرار است ما این قدر و منزلت را که منجر به درک قدر الهی میشود، در ظلمت و تاریکی پیدا کنیم. آنجا که خداوند به ملائکه فرمود: «انی اعلم ما لاتعلمون»، اشاره به همین افتخار آفرینی بود.

دوش وقت سحر از غصه نجاتم دادند 

واندر آن ظلمت شب آب حیاتم دادند 

چه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبی

 آن شب قدر که این تازه براتم دادند

قرار است به آب حیات برسیم که همان آگاهی الهی است و قرار است درآن ظلمت شب به آن دست پیدا کنیم.

هنر ما این است که ما را دراین ظلمت قرارداده اند و ما در این ظلمت میتوانیم آب حیات را پیدا کنیم.

آب حیات، همان آگاهی است که میتواند  مسیر نور را به ما نشان بدهد

پس چه چیزی باید پیدا کنیم؟آب حیات.

اگر آب حیات پیدا شود، چه میشود؟مسیر زندگی انسان عوض میشود و به سلامتی دل و اندیشه دست می یابد (سلام هی حتی مطلع الفجر).

برای رسیدن به این آگاهی، باید ارتباط انسان (به عنوان یک جزء) با عالم ملکوت (به عنوان کل) برقرار شود.

باید فضایی به وجود بیاید تا این اتفاق خاص بیفتد. آن فضا و شرایط که انسان را برای رسیدن به قدر مهیا می-کند، رمضان است.

 به همین دلیل، قدر در دل رمضان است.

هر لحظه ای اعم از شب و روز میتواند لیله القدر باشد؛ چه در ماهی که رمضان نام دارد وچه در ماه¬های دیگر.

 لیله القدر برای هر کسی زمانی است که به شناخت منزلت خود و هستی پی برد و قدر الهی را درک کند.

اما چرا شب خاصی را در ماه رمضان به این نام قراردادند؟ به خاطر اینکه رسیدن به قدر در رأس اهداف رمضان است و به این ترتیب،همه حداقل سالی یک بار به یاد این می افتند که باید به شب قدر خود برسند.

رمضان میتواند فرد را سبک کند تا آماده جهش شود. کسی که ترک اعتیاد و وابستگی کرده، برای این جهش آماده و مستعدتر است. 

ماه رمضان و لیله القدر گردش دارد و در همه فصول و همه ایام قرار میگیرد. خود این چرخش وحرکت در فصول مختلف نشان میدهد که برای رسیدن به تحول مورد نظر، نباید خودمان را به زمان خاصی محدود کنیم.

 ممکن است یکی از ترفندهای شیطان این باشد که مارا معطوف می کند به شبی خاص؛ به طوری که فکر میکنیم فقط در این شب امکان دریافت فیضی خاص است 

و یا با دید فیزیکی منتظر مواجهه با ملائکه هستیم و وقتی صبح شد و دیدیم خبری نشد، میگوییم خوب! شب قدر امسال هم گذشت. به این ترتیب، تا سال بعد در غفلت به سر میبریم و شاید سالهای سال، به همین صورت، رمضان را از دست بدهیم.

در صورتی که ماه رمضان و شب قدر پیامبر (که در آن قرار گرفته است)، برای ما یک یادآوری است تا با استفاده از برکاتی که روح جمعی در این زمان¬ها ایجاد میکند، به رمضان و شب قدر خودمان برسیم.

بنابراین، اگر این ایام و این شبها گذشت و به معرفتی که باید میرسیدیم، نرسیدیم، نباید فکر کنیم که در زمانهای دیگر نمیتوانیم به نتیجه برسیم.